Archivo de la etiqueta: mosqueira manso

«Aunque los documentos de mi bisabuelo fuesen falsos la teoría del Colón gallego es la más sólida»

GUILLERMO GARCÍA DE LA RIEGA – Bisnieto del autor de la teoría del origen pontevedrés de Cristóbal Colón

Los primeros peritajes prueban que «los documentos no fueron manipulados sino avivadas algunas letras»

farodevigo.es » Pontevedra 2012-10-28

Guillermo García de la Riega

Guillermo García de la Riega

S. REGUEIRA – PONTEVEDRA Hace más de un siglo que el erudito pontevedrés Celso García de la Riega presentó en Madrid su teoría del origen gallego de Colón, reavivada ahora a través de la Asociación Cristóbal Colón Gallego Celso García de la Riega. El bisnieto del historiador es uno de los integrantes de este colectivo que también busca reivindicar la memoria del erudito: «No conocí evidentemente a mi bisabuelo», explica, «pero sus coetáneos dicen que argumentaba muy bien, enlazaba muy bien y era capaz de exponer argumentos de modo muy contundente, todo eso hacía callar a mucha gente, pero a su muerte todo fue diferente, eso fue lo que más dolió a la familia, que se esperase a su muerte para atacarlo».

-Este año se abrió por primera vez el legado de Celso García de la Riega tras casi un siglo ¿hay algún avance en las investigaciones?

-Los hemos llevado a analizar con aparatos de infrarrojos y otro con cámaras fotográficas, en ambos estudios se ve es que los documentos que inicialmente se consideraban manipulados en realidad no lo estaban, sino que se limitaron a avivar el texto, de modo que las letras antiguas aparecen por debajo, son solo letras avivadas, algo que por otra parte ya decía el fotógrafo Pintos, que fue quien fotografió los documentos para el libro de Colón. Los peritajes confirman que los documentos sobre Colón no se manipularon, solo se avivaron o recalcaron. A partir de ahora habrá nuevos peritajes, en este caso de especialistas del Archivo Nacional, para examinar los papeles y datarlos con exactitud, queremos probar que son originales, que no hubo manipulación y que a mi bisabuelo podría habérselo rebatido con argumentos, pero no con la difamación.

-Fue un error en todo caso remarcarlos…

-Tuvieron un error de cálculo por así decirlo tanto don Celso como Pintos, y era que pensaban que al hacer las fotos como algunas letras estaban desvaídas no se notarían y creyeron que lo mejor era avivarlas, pero también hay que recordar que el propio Pintos reconoce que don Celso solo avivó uno, que es el de Bartolomé Colón, el resto los avivó Nicanor García que era el jefe de impresión.

-¿Esos primeros peritajes refrendan la teoría de su bisabuelo sobre el origen gallego de Colón?

-Sí, pero hay que pensar que sin ese legado la teoría está refrendada exactamente igual, no nos equivoquemos, porque lo que está claro es que había otros documentos que la propia comisión, la propia Real Academia dio como buenos y en los que aparecía el apellido Colón. Y después posteriormente muchos seguidores a partir de hoy siguieron con la teoría y realmente todo esto no dañó mucho a la teoría, a quien si dañó fue al personaje y yo lo que pretendo al hacer esos análisis y peritajes es reivindicar su personalidad e intelectualidad, dejar claro que le hicieron una canallada.

-¿Hasta cuántos topónimos gallegos emplea Colón en sus escritos?

-Es uno de los principales argumentos, mi bisabuelo encontró como 8 o 9 que eran bastante claros para el, pero después se identificaron hasta 125 topónimos gallegos en los escritos de Colón, sobre todo un capitán de la marina mercante, Mosqueira Manso, que fue el que realmente localizó muchos topónimos, y después otros investigadores también identificaron más, pero la primera simiente fue de mi bisabuelo, él plantó esa idea y después hubo seguidores que van ahondando en la tesis, porque hay que darse cuenta de que en ese momento, entre 1890 y 1914, no había internet y todo lo que se manejaba era con enciclopedias y libros, un volumen de información que De la Riega condensa en un libro pequeño y para que ese libro fuese coherente él había tenido que manejar un gran volumen de información.

-Con los topónimos están las palabras en gallego que emplea el almirante ¿cuántas se han identificado?

-También muchísimas, de memoria recuerdo algunas típicamente gallegas, alguien se empeña en que podrían ser también portuguesas pero hay algunas que son únicas del gallego, típicamente gallegas y que se emplean ahora: espeto, deses, aqueles, despois, descobre, debuxar, agora, alá, forno… Hay investigadores que han estudiado todos sus escritos y efectivamente encuentran muchísimas palabras.

-El próximo 20 de diciembre se cumplirá el aniversario de la conferencia en la que su abuelo hizo pública su teoría, hace 114 años ¿hay previstas actividades conmemorativas?

-Sí, habrá una conferencia en Madrid, en la Casa de Galicia, y esperamos que nos den permiso para hacerla también en la Sociedad Geográfica, que fue donde él pronunció esa primera conferencia, mi objetivo es rehabilitar el personaje porque la teoría está muy consolidada, incluso fíjese lo que digo incluso si los documentos que se dijo que eran falsos fuesen realmente falsos, porque es que hay otros muchos que se descubrieron posteriormente que no tienen ninguna mácula ni nada que los invalide, y además avalados por historiadores, expertos en documentación antigua etc. Aunque fuesen falsos esos documentos la teoría está muy avalada, es la más sólida, pero lo que fue una canallada fue lo que le hicieron a él, esperaron a su muerte, y la historia da para una novela de traiciones, fraudes en estudios nada científicos, fue un entramado curioso y digno de novela policiaca.

-¿A ese entramado fueron ajenos Murguía o la Real Academia Galega?

-Para nada, ni Eladio Portela, que fue el que dirigió el informe. Hablamos de personas que tuvieron sus problemas, Murguía lo odiaba a morir porque ambos sostenían diferentes teorías sobre el origen celta. En aquel momento se buscaba una identificación para el pueblo gallego y Murguía lo hizo con los celtas, una teoría con muchas incoherencias y contradicciones, y Don Celso las descubrió y las hizo públicas en un libro, ahí empezaron las desavenencias entre ellos. Y con Eladio Portela más de lo mismo, mi bisabuelo hablaba de un asentamiento griego antes que los celtas, que fue lo que lo enfrentó con Murguía y con Portela fue por las vías romanas, ambos defendían itinerarios diferentes. Hay dos cartas muy ilustrativas, una de Eladio Portela a Casto Sampedro, que en los artículos de 1928 en FARO DE VIGO muestra una posición bastante extraña a partir de la muerte de mi bisabuelo. Pero ya digo que en general todo el entramado de traiciones contra mi bisabuelo es digno de una novela policiaca.

-¿Colón era de Poio?

-Pues sí (risas) y mi bisabuelo no solo esbozó esa teoría sino que fue el primero en rebatir la teoría genovesa, a partir de ahí los historiadores empezaron a pensar que tal vez no sería de Génova, hasta ahí solo dos historiadores se habían atrevido a hacer públicas sus sospechas.

http://www.farodevigo.es/portada-pontevedra/2012/10/21/documentos-bisabuelo-fuesen-falsos-teoria-colon-gallego-solida/699951.html


«Todo fai pensar que sí, que Colón era galego»

XOSÉ NEIRA VILAS – Escritor, numerario da Real Academia Galega

«Mosqueira Manso decíame que o feito de que a ‘Pinta’ chegase a Baiona non foi casual, dacordo coas corrrentes marinas nunca tería chegado… O almirante fixo que Galicia fose o primeiro lugar onde se tivese noticia do descubrimento»

Xosé Neira Vilas

Xosé Neira Vilas, nunha leira de millo da súa aldea, Gres, en Vila de Cruces. // Bernabé/ Javier Lalín

SUSANA REGUEIRA – PONTEVEDRA O vindeiro día 20, no 114 aniversario da primeira conferencia na que Celso García de la Riega plantexou en Madrid a teoría do Colón galego, celebrarase na Casa de Galicia da capital outro relatorio para afondar nesta hipótese aínda non refutada á que distintos autores na emigración, entre eles Xosé Neira Vilas, teñen adicado traballos.

-Os autores da emigración coñecían a teoría do Colón galego?

-Si claro que a coñecían e de feito escribiuse moito sobre o tema, sobre todo en Cuba, na Arxentina tamén, pero sobre todo en Cuba escribiuse moito do Colón galego a partir da conferencia de Celso García de la Riega.

-Cumplense 114 anos desa conferencia. Que significou?

-Significou de feito espertar a posibilidade de que Colón fose galego. Hai algúns datos de De la Riega que foron revisados e previsiblemente alterados por él pero abriu unha posibilidade e según investigadores posteriores vese que si, que todo fai pensar que si, que Colón era galego.

-Que investigadores da emigración afondaron na teoría?

-Na emigración temos por exemplo traballos publicados en Cuba de Enrique Zas, Ramón Marcote, Luciano Rei, Alfonso de Bustos, Ricardo Beltrán, Rafael Calzada, Antonio Valero e moitos outros, algúns deles son libros. – o máis significado é o libro de Xosé Mosqueira Manso, moitos anos despois e non en Cuba senón na Arxentina. Mosqueira Manso era un capitán dun barco da Marina Mercante durante e República e foise exiliado para Venezuela, alí dirixiu traballos de investigación sobre, por exemplo, as tartarugas do Orinoco e moitas cousas máis, e tamén, a partir deses traballos sobre Colón que coñecía de Cuba, publicou «La cuna gallega de Cristóbal Colón», que se publicou en Buenos Aires.

-Estudia a toponimia?

-A toponimia e moitas cousas máis, é asombroso: comprobou que hai polo menos 105 ou 106 topónimos dos primeiros lugares que Colón vai nomeando que son galegos, empezando polo primeiro, xa lle pon San Salvador, e despois máis de cen da ría de Pontevedra, eso é algo moi significativo. Eu por exemplo vin no extremo oriental de Cuba Portosanto, un topónimo pontevedrés, tamén está nas Azores pero é pontevedrés. Logo sábese que a carabela Santa María chamouse antes La Gallega, houbo outra carabela El Gallego.

-Coincidiu vostede con Mosqueira Manso?

-Estivo comigo en Buenos Aires cando foi á Arxentina a publicar ese libro na Editorial Citania que dirixía outro galego, Luís Seoane, e decíame que o feito de que a Pinta chegase de volta a Baiona non foi casual, dacordo coas correntes marinas nunca tería chegado alí, senón que houbo que facer o esforzo de facela chegar alí. Sin decilo, sin consideralo nunca nos seus diarios, o Almirante fixo que Galicia fose o primeiro lugar onde se tivese noticia do descubrimento, e non na Galicia da Costa da Morte etc, non, senón na costa pontevedresa, en Baiona, el sospeitaba que Colón deliberadamente fixo que a Pinta chegase alí. Mosqueira Manso, que era un experto oceanólogo e ten moitos traballos de investigación mariña, era un gran coñecedor, dixo que polas correntes marinas a Pinta volvería máis ou menos a Huelva ou así, de onde saleu, pero nunca ó norte, á costa galega, que se fixo un esforzo deliberado para que chegase aquí.

-Vostede adicou varios traballos á teoría do Colón galego

-Varios, o máis extenso, incluso ilustrado co cruceiro de Colón en Portosanto e coa portada deste libro de Mosqueira Manso, está no meu libro «Memoria da Emigración 1», porque son tres tomos, e ahí describo moitas cousas. Gustaríame lembrar unha moi interesante: hai unha novela deliciosa sobre Cristóbal Colón de Alejo Carpentier, o gran novelista cubano, «El arpa y la sombra», porque a finais do século XIX houbo o proxecto de canonizar a Colón e eso creou moita polémica, Carpentier decía «yo he conocido pescadores santos, pero navegante ni uno» (sorrí). – houbo discusións no Vaticano e todo eso, Carpentier conta todo eso con moita gracia e moita información, porque as súas novelas históricas son moi rigurosas, e eu recomendaría á xente que lera esa novela que é moi informativa aínda que sexa a través dunha novela. Pero despois do libro de Mosqueira Manso xa houbo outros publicados aquí, por exemplo Alfonso Philippot ten un libro sobre Colón con moita documentación, moitísima, un libro de moito volume no que di que Colón e Pedro Madruga son a misma persoa, que xa é un pouco máis ousado, pero o cura de Bandeira, outro investigador do tema, ratifica eso e ten outro libro que tamén insiste neso. O que si é certo é que Pedro Madruga era un home de armas tomar. Un exemplo é o de que un día chegaron con armas de fogo moi avanzadas uns soldados ingleses á baía de Vigo e él tratou de mercarllas, naturalmente non quixeron venderllas e o que fixo foi unha festa no castelo de Soutomaior, invitou a toda a marinería daquel barco inglés e mentras estaba na festa rouboulles as armas (risas), era un hombre de armas tomar, pero que fose o mesmo home que Colón parece ousado, pero Philippot neso é contundente.

http://www.farodevigo.es/portada-pontevedra/2012/12/05/fai-pensar-colon-galego/722085.html